Historia Kościoła na świecie
Ruch Wesleyański koncentruje się wokół biblijnej prawdy dotyczącej doktryny i doświadczania uświęcenia. Doktryna ta utrzymuje, że zadośćuczynienie w Chrystusie zapewnia nie tylko odrodzenie grzesznikom, ale także całkowite uświęcenie wierzącym. Ożywienie tych biblijnych prawd dotyczących dojścia chrześcijanina do doskonałości oraz biblijnej świętości miało miejsce za czasów przywództwa Jana Wesleya w osiemnastym wieku i trwa pod różnymi postaciami do dnia dzisiejszego.
John Wesley
Wychowany w domu oddanym Bogu, poświęcił się od wczesnego dzieciństwa szukaniu Boga. Podczas pobytu w Oksfordzie, wespół z bratem Karolem oraz kilkoma poważnie myślącymi studentami, w metodyczny sposób dążył do osiągnięcia świętości poprzez systematyczne studiowanie Biblii, modlitwę, dobre uczynki, intensywne analizowanie oraz ganienie samego siebie. Grupa otrzymała przydomek „Klub Świętych” oraz „Metodyści”, jednak Wesley nie uzyskał pewności zbawienia. Po zakończeniu studiów w Oksfordzie i po uroczystości ordynacji w kościele państwowym, zintensyfikował swoje poszukiwanie pokoju przez legalizm i samo dyscyplinę. Punkt zwrotny miał miejsce podczas spotkania modlitewnego w Londynie przy ulicy Aldersgate, które odbyło się 24 maja 1738 roku, kiedy ujrzał drogę wiary a jego serce zostało „ogrzane w dziwny sposób”, jak sam to nazwał. W miarę dążenia do przeżywania zupełnego uświęcenia, dzielił się swoim świadectwem i nauczaniem z innymi ludźmi, a duchowe przebudzenie rozlało się po Wyspach Brytyjskich, docierając do Ameryki.
Działalność
Celem Wesleya nie było założenie kościoła, jednak przebudzenie wywołało spontaniczne powstawanie „towarzystw”, które przerodziły się w ruch Metodystyczny. Pod koniec roku 1739 do przebywającego w Londynie Wesleya przyszło osiem czy dziesięć osób, które okazały się być głęboko przekonane o grzechu i żarliwie oczekiwały odkupienia. Pragnęły, jak miało to miejsce w przypadku kolejnych dwóch czy trzech osób, które zjawiły się u Wesleya następnego dnia, by spędził z nimi trochę czasu w modlitwie i udzielił im rady, jak uciec przed gniewem ciążącym nieustannie, według nich, nad ich głowami. Wyznaczono dzień, w którym wszystkie te osoby miały się spotkać; od tego momentu spotkania zaczęły odbywać się co tydzień – w czwartki wieczorem. Tym ludziom i wielu innym pragnącym się do nich przyłączyć (gdyż grono zainteresowanych powiększało się każdego dnia) Wesley przekazywał rady (nazwane później Zasadami Ogólnymi), które uznał za najbardziej dla nich przydatne, a każde spotkanie kończyło się modlitwą.
Ruch rozszerzył się do Ameryki poprzez emigrację Metodystów, którzy począwszy od 1766 roku, rozpoczęli organizowanie „klas” i „towarzystw” metodystycznych w koloniach. W grudniu 1784 roku, podczas Konferencji Świątecznej w Baltimore w stanie Maryland, zorganizowany został Metodystyczny kościół Episkopalny. Nowy kościół doświadczył cudownego wzrostu, szczególnie na granicy przemieszczania się osadników i szybko stał się jedną z głównych sił religijnych w nowym narodzie.
Wesleyańskie Zrzeszenie Metodystyczne - powstanie
Jan Wesley oraz pierwsi przywódcy Metodystyczni w Ameryce przyjęli bezkompromisową postawę w sprawie potępienia niewolnictwa. Z chwilą jednak opracowania produkcji ginu z bawełny, ekonomiczne korzyści płynące z niewolnictwa spowodowały, że wielu duchownych oraz członków Metodystycznego Kościoła Episkopalnego posiadało niewolników. Kiedy grupa duchownych z Konferencji Nowej Anglii pod przywództwem Orange Scotta rozpoczęła na nowo agitować za zniesieniem niewolnictwa, biskupi oraz inni członkowie kościoła usiłowali uciszyć ich żeby nie dopuścić do zakłócenia pokoju w kościele.
Wewnętrzny przymus opowiadania się za prawdą napotykający zewnętrzny przymus podporządkowania się władzy kościelnej doprowadził do serii wystąpień kościołów i duchownych z Metodystycznego Kościoła Episkopalnego. Pierwsze masowe wystąpienia miały miejsce w stanie Michigan i doprowadziły 13 maja 1841 roku do utworzenia corocznej konferencji posługującej się nazwą „The Wesleyan Methodist Church” (Wesleyański Kościół Metodystyczny). W listopadzie 1842 roku wystąpili Orange Scott, Jotham Horton oraz LaRoy Sunderland, publikując powody swej decyzji w pierwszym wydaniu Prawdziwego Wesleyanina, a w następnym miesiącu przyłączyli się do nich Luther Leże oraz Lucius C. Matlack. Wystosowane zostało wezwania do wszystkich zainteresowanych w ostatecznym utworzeniu nowego kościoła, pozbawionego episkopatu i wolnego od niewolnictwa, na spotkanie w Andover w stanie Massachusetts w dniu 1 lutego 1843 roku. W Andover opublikowano wezwanie do zorganizowania zjazdu.
Organizacja
Zjazd organizacyjny mający na celu powołanie do życia Wesleyańskie Zrzeszenie Metodystyczne miał miejsce w Utica w stanie Nowy Jork w dniach od 31 maja do 8 czerwca 1843 roku. Nowa organizacja była „Zrzeszeniem” lokalnych kościołów zorganizowanych w ramach konferencji dorocznych. Unikano w ten sposób powstania episkopatu oraz zapewniano równe reprezentowanie duchownych i świeckich we wszystkich ciałach zarządzających. Kładziono silny nacisk na reformy moralne i społeczne; posiadanie niewolników i upajanie się napojami alkoholowymi zostało zabronione. Podczas pierwszej Konferencji Generalnej odbywającej się w 1844 roku, Zrzeszenie przyjęło artykuł wiary na temat „Uświęcenia”, będąc pierwszą denominacją, która postąpiła w ten sposób. Doktryna i jej doświadczanie były zaniedbywane i zanikało w wielu odgałęzieniach Metodyzmu połowy dziewiętnastego stulecia. Aby je odnowić, Bóg wzbudził przebudzenie doktryny uświęcenia krzewionej przez literaturę, spotkania ewangelizacyjne oraz spotkania na obozach, które przetoczyły się tak przez Metodyzm jak i linie podziałów denominacyjnych. Pierwsze krajowe spotkanie, które rozwinęło się w National Holiness Association (Krajowe Stowarzyszenie Uświęceniowe), miało miejsce w roku 1867. Przebudzenie doprowadziło do utworzenia kilku nowych denominacji koncentrujących się na zagadnieniu uświęcenia oraz do odnowienia bądź nadania nowego kierunku innym.
To duchowe przebudzenie, krzewione gorliwie przez zastępy wędrownych ewangelistów, doprowadziło wkrótce do ustalenia uświęcenia jako głównej zasady Wesleyańskiego Zrzeszenia Metodystycznego, który uprzednio skupiał się przede wszystkim na reformach socjalnych i politycznych. W 1883 roku Konferencja Generalna przyjęła rezolucję wymagającą zwiastowania o zupełnym uświęceniu, a w 1893 roku Konferencja Generalna, konferencje doroczne oraz kościoły lokalne przyjęły nowe artykuły wiary dotyczące odrodzenia i zupełnego uświęcenia.
Rozwój Wesleyańskiego Kościoła Metodystycznego
Odnowa dotycząca świętości, która przetoczyła się przez Wesleyańskie Zrzeszenie Metodystyczne wprowadziła nowy nacisk na ewangelizowanie. Potrzeba zorganizowanych wysiłków dotyczących zwiększania zasięgu oddziaływania kościoła oraz potrzeba utrzymania osób nowo nawróconych doprowadziła do stopniowego rozwoju bardziej formalnej organizacji, którą był raczej kościół aniżeli związek. W roku 1891 zmieniono nazwę na Wesleyańskie Zrzeszenie (lub Kościół) Metodystyczny Ameryki, a denominacja wystąpiła poza dotychczasowy model przywództwa w dużym stopniu ograniczony do wydawnictw (redaktor i wydawca) dokonując wyboru superintendenta generalnego do spraw misji. Stopniowo dodawano kierowników poszczególnych działów. W 1947 roku zmieniono nazwę na Wesleyański Kośćiół Metodystyczny w Ameryce oraz ustanowiono centralną władzę nadzorczą, z prezydentem konferencji generalnej jako przywódcą denominacji pracującym w pełnym wymiarze czasu oraz Zarządem Administracyjnym jako centralnym i koordynującym zarządem sprawującym funkcje kontrolne. W 1957 biura główne denominacji zostały przeniesione z Syracuse w stanie Nowy Jork, gdzie funkcjonowały przez ponad stulecie, do Marion w stanie Indiana. W 1959 roku jeden prezydent konferencji generalnej został zastąpiony powołaniem trzech superintendentów generalnych, co w odniesieniu do kościoła ameryki północnej zostało zmienione w roku 2012. W tej chwili na czele kościoła w USA stoi jeden superintendent.
Wesleyański Kościół Metodystyczny stał się kościołem międzynarodowym z chwilą rozprzestrzeniania się do Kanady oraz utworzeniem, rozwojem i pozyskaniem poprzez przyłączenie się pól misyjnych w Sierra Leone, Indiach, Kolumbii, Japonii, na Haiti, Jamajce, w Puerto Rico, Hondurasie, Meksyku, na Tajwanie, w Australii, Papui Nowej Gwinei, Nepalu, Rodezji i Południowej Afryce i Europie.
Wraz z rozwojem kościół zmienił swoją strukturę i w roku 2008 został utworzony, International Board of the Wesleyan Church, w którego skład wchodzą wybierani przedstawiciele poszczególnych regionów. Europa jest reprezentowana przez przedstawiciela z Polski.
W Polsce
Kościół Wesleyański przyjął nazwę Ewangeliczny Kościół Metodystyczny. Ewangeliczny – bo uznający za najwyższy autorytet Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu, uznając je za natchnione słowo Boże.
Kościół - bo jest częścią zorganizowanej całości i częścią Kościoła Pana Jezusa Chrystusa. Metodystyczny – gdyż doktryna i tradycja metodystyczna były środowiskiem, w którym pierwsi członkowie Kościoła poznali Chrystusa jako swojego osobistego Zbawiciela i Pana. Nauczanie zaś o uświęceniu legło u podstaw wizji Kościoła w Polsce.
Akt utworzenia kościoła w Polsce został podpisany w Krakowie w 19. Czerwca 2005 roku. Niemniej formalne i praktyczne działania związane z rozwojem kościoła zostały rozpoczęte w roku 2007. Odpowiedzialność za pracę w Polsce została powierzona Pastorowi Piotrowi Gąsiorowskiemu, który na Konferencji Międzynarodowej w roku 2008, został mianowany Superintendentem i reprezentuje kościół w International Board.
Global Partners/Wesleyan Church
The Wesleyan Church gromadzi na całym świecie prawie 3 mln osób. Ruch metodystyczny powstał w Anglii, jednak denominacyjnej zasady zaczął tworzyć na terenie Ameryki Północnej. Jedną z istotniejszych cech Kościoła Wesleyańskiego (W Polsce przyjęliśmy nazwę - Ewangeliczny Kościół Metodystyczny w RP) jest działalność misyjna. Dla tych celów została powołana Agenda misyjna kościoła pod nazwą Global Partners. Zajmuje się się on działalnością misyjną w ramach denominacji i nie tylko, na całym świecie. Europa jest stosunkowo „młodym” polem misyjne dla naszego kościoła. Pierwsi misjonarze przyjechali okol 25 lat temu i choć dzisiaj wspólnoty Wesleyańskie istnieją w większości krajów Europy to wciąż nie są wystarczająco duże i silne aby stworzyć jedną jednostkę organizacyjną denominacji. Z tego powodu działalność kościołów Wesleyańskich w Europie prowadzona jest pod auspicjami Agendy Misyjnej czyli Global Partners. Dotyczy to także Polski.
The Wesleyan Church gathers almost 3 million people worldwide. The Methodist movement was established in England, however, the denomination rules started to be established in North America. One of the most important features of The Wesleyan Church (in Poland we have adopted the name - Evangelical Methodist Church in Poland) is its missionary activity. For these purposes the Missionary Agenda of the church under the name Global Partners was established. It deals with missionary activity within the framework of the denomination and beyond, all over the world. Europe is a relatively "young" missionary field for our church. The first missionaries arrived about 25 years ago and although today the Wesleyan communities exist in most European countries, they are still not large enough and strong enough to form a single organizational unit of the denomination. For this reason the activities of the Wesleyan churches in Europe are carried out under the auspices of the Missionary Agenda or Global Partners. This also applies to Poland.